Tiny houses in België: compact wonen met een groot idee 

Tiny houses winnen steeds meer aan populariteit middenin de almaar schaarser wordende bouwgronden en stijgende woningprijzen. Is het een realistische oplossing voor onze woonuitdagingen – en wat zegt de regelgeving in ons land?

Wat is een tiny house?

Een tiny house is een volwaardige woning op een oppervlakte van meestal tussen de 15 en 50 vierkante meter. Vaak gebouwd met duurzame materialen en ontworpen om zo efficiënt mogelijk met ruimte om te gaan. Sommige tiny houses staan op wielen, andere zijn vast gebouwd op een fundering.

Ze worden vaak geprezen om hun minimale ecologische voetafdruk, lage woonkosten en de filosofie van “minder bezitten, meer leven”. Een tiny house is niet alleen een nieuwe woonvorm – het is een levensstijl.

Waarom tiny houses?

België kampt met verstedelijking, hoge bouwprijzen en steeds minder open ruimte. Lokale overheden leggen bovendien steeds strengere regels op voor nieuwbouwprojecten. In dat licht is het niet verwonderlijk dat kleinere, efficiënte woningen aan populariteit winnen.

ADOBESTOCK

Tiny houses bieden heel wat voordelen die perfect aansluiten bij de noden van vandaag. Ze zijn bijzonder betaalbaar, met prijzen die (exclusief de grond) variëren van ongeveer 30.000 tot 100.000 euro — een fractie van wat een klassieke woning kost. Bovendien zijn ze vaak ontworpen met duurzaamheid in het achterhoofd: denk aan energiezuinige systemen, zonnepanelen, composttoiletten en regenwateropvang. 

Ook op vlak van flexibiliteit scoren tiny houses hoog, want sommige modellen zijn verplaatsbaar, wat mobiel wonen mogelijk maakt. Tot slot is er minder onderhoud nodig: een kleiner huis betekent minder schoonmaakwerk én lagere onderhoudskosten.

Wat zegt de wet?

Daar wringt voorlopig nog het schoentje. Tiny houses vallen nog niet onder een specifieke woonvorm in de wetgeving. Hierdoor ontstaan juridische grijze zones. Zo is domicilie nemen in zo’n woning in veel gemeenten nog niet toegestaan, zeker niet als het om mobiele versies gaat. In de Belgische wet staat dat er een minimum oppervlakte van 18 vierkante meter per persoon vereist is: veel tiny houses zijn kleiner. 

Er gelden ook strikte regels op het vlak van ruimtelijke ordening en stedenbouw, wat het plaatsen van een tiny house bemoeilijkt. In de meeste gevallen is een bouwvergunning vereist (ook voor een mobiele versie), en het zijn de gemeenten die beslissen of er al dan niet een vergunning verleend wordt. Ook de plaatsing van een tiny house is enkel toegestaan in zones bestemd voor wonen; niet in agrarisch of recreatiegebied. 

Bewegingen in de markt

Toch ontstaan er stilaan alternatieven: sommige projecten vinden onderdak in tijdelijke woonzones of maken deel uit van experimentele cohousinginitiatieven. Wil je in Vlaanderen een tiny house in je tuin gebruiken als zorgwoning voor bijvoorbeeld hulpbehoevende ouders? Dan hoef je dit enkel te melden bij de gemeente. 

Na afloop van de zorgsituatie is er wél een vergunning nodig als je het huisje wil blijven gebruiken voor andere doeleinden. In Wallonië wordt een tiny house soms toegestaan binnen de regels van ‘habitats légers’ of microwoningen.