Bouwverlof komt eraan

Het bouwverlof staat weer voor de deur en dat betekent dat in heel wat provincies binnenkort de bouwsector tijdelijk tot stilstand komt. Deze jaarlijkse traditie, die al sinds 1948 bestaat, blijft bijzonder populair: maar liefst acht op de tien bouw- en installatiebedrijven houden zich nog steeds aan deze collectieve vakantieperiode. 

Volgens Niko Demeester, CEO van Embuild, is dat niet verwonderlijk. De bouwsector is immers een complexe keten van aannemers, onderaannemers en leveranciers die nauw op elkaar zijn afgestemd. Wanneer één schakel in die keten met vakantie gaat, kunnen de anderen vaak niet verder werken. Dit onderlinge afhankelijkheidsprincipe verklaart waarom het bouwverlof zo breed wordt gevolgd.

Geen verplichting

Hoewel het bouwverlof geen wettelijke verplichting is, maar slechts een aanbeveling, kiezen de meeste bedrijven er toch voor om deze periode te respecteren. Enkel wanneer het bouwverlof expliciet in het arbeidsreglement is opgenomen, is het bindend. In andere gevallen kunnen bedrijven, in overleg met hun personeel, beslissen om hiervan af te wijken. De stem van de werknemers is daarbij doorslaggevend: als zij het bouwverlof niet willen loslaten, blijft het behouden. Voor zelfstandigen zonder personeel ligt de situatie eenvoudiger; zij kunnen zelf bepalen of ze tijdens het bouwverlof doorwerken.

De maand juli wordt traditioneel geassocieerd met het bouwverlof, al verschilt de exacte periode per provincie. In sommige regio’s start het bouwverlof later en loopt het zelfs door tot in augustus. Per provincie of regio geldt een collectieve vakantiesluiting die, hoewel indicatief, door het merendeel van de bedrijven wordt gevolgd. Cijfers van Embuild bevestigen dat acht op de tien bouw- en installatiebedrijven deze sluiting binnen hun regio respecteren.

Niko Demeester benadrukt dat de onderlinge afhankelijkheid in de sector uniek is. Aannemers, onderaannemers, architecten en leveranciers zijn allemaal op elkaar aangewezen. Als bijvoorbeeld de levering van cement stilvalt, kan er geen beton worden gemaakt en ligt de werf stil. Dit is in andere sectoren veel minder het geval, waardoor het logisch is dat de bouwsector kiest voor een gezamenlijke vakantieperiode. Dit verklaart ook het blijvende succes van het bouwverlof.

Verschil per regio

Toch zijn er bedrijven die afwijken van de collectieve regeling. Dit gebeurt altijd in overleg met de werknemers en meestal om commerciële redenen. Zo kan het zijn dat een bedrijf actief is in verschillende provincies met uiteenlopende verlofperiodes, of dat men net wil doorwerken wanneer concurrenten gesloten zijn. Ook het inhalen van achterstanden kan een reden zijn om niet deel te nemen aan het bouwverlof. Opvallend is dat ongeveer een kwart van de zelfstandigen zonder personeel en zaakvoerders ervoor kiest om tijdens het bouwverlof door te werken.

De startdata van het bouwverlof verschillen per regio. In Brussel, Halle-Vilvoorde, Henegouwen en Luik begint het verlof op 7 juli en loopt het tot 1 augustus. In onder meer Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen (behalve regio Lokeren), Leuven, Waals-Brabant en Namen start het op 14 juli en eindigt het eveneens op 1 augustus. In West-Vlaanderen, Luxemburg en de regio Lokeren begint het bouwverlof pas op 22 juli en loopt het tot 8 augustus.

Het bouwverlof blijft dus een vaste waarde in de sector, gedragen door de logica van samenwerking en onderlinge afhankelijkheid. Voor veel bouwbedrijven en hun medewerkers betekent deze periode een welverdiende rust, terwijl anderen bewust kiezen om door te werken en zo hun concurrentiepositie te versterken of achterstanden weg te werken.