Slechts één op de vier gezinnen kan zijn woning energiezuinig renoveren: Embuild vraagt meer transparantie en begeleiding

Energiezuinige renovaties gelden als dé sleutel om de klimaatdoelstellingen tegen 2050 te halen. Maar volgens de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) is dat toekomstbeeld voor drie op de vier Belgische gezinnen vandaag zo goed als onhaalbaar. Niet de ambitie, maar vooral het kostenplaatje vormt de grootste drempel.

Uit een recente analyse blijkt dat amper 25 procent van de huishoudens voldoende middelen heeft of bereid is om zijn woning te renoveren tot het vereiste energieniveau. Voor de rest blijft de noodzakelijke investering financieel buiten bereik, of ontbreekt eenvoudigweg de motivatie of kennis. Vooral oudere eigenaars en verhuurders haken af: bij de eersten speelt de terugverdientijd, bij de tweede groep gaat de winst vooral naar de huurder.

De CRB stelt dat de renovatiegraad “snel en drastisch” omhoog moet en spreekt van “één van de grootste maatschappelijke uitdagingen van de komende decennia”. Alleen al in Vlaanderen moet het renovatieritme verdrievoudigen om alle woningen tegen 2050 naar EPC-label A te tillen. Dat vergt volgens de Nationale Bank in totaal zo’n 350 miljard euro, oftewel gemiddeld 65.000 euro per woning.

Toch is het niet enkel een kwestie van geld. Zelfs wie de middelen heeft, zet vaak geen stap, zo merkt de Raad op. Onbekendheid met premies, gebrekkige kennis over alternatieve financieringsvormen of een simpele desinteresse doen veel gezinnen afhaken. Daarom pleiten de experten voor een grootschalige sensibiliseringscampagne én voor een algemene EPC-verplichting. Dat zou eigenaars meer inzicht geven in hun toekomstige renovatienoden, en de overheid een volledig beeld van de toestand van het woningbestand.

Embuild: toon de échte prijs van een woning

De bouwfederatie Embuild Vlaanderen onderschrijft de analyse van de CRB, maar wijst tegelijk op een hefboom die niets extra hoeft te kosten: transparantie bij verkoop.
“Wanneer kopers enkel de aankoopprijs zien, maar niet wat er verplicht geïnvesteerd moet worden om de woning energiezuiniger te maken, schrikt dat af. Toon daarom in verkoopadvertenties naast de aankoopprijs ook het noodzakelijke renovatiebudget,” aldus Embuild. Zo kennen gezinnen van bij de start de échte prijs van hun woning en kunnen ze weloverwogen beslissen.

Volgens de bouwsector is het fout renovaties enkel als een kost voor te stellen. “Investeringen in energie-efficiëntie verdienen zich terug, via lagere energierekeningen én een hogere woningwaarde. Het prijsverschil tussen een huis met label F en label A loopt vandaag in Vlaanderen op tot wel 145.000 euro.”

Drempels en oplossingen

Vandaag blijft het aantal ingrijpende energierenovaties in Vlaanderen hangen rond amper 1 procent per jaar, terwijl dat minstens 3 procent moet zijn. Embuild ziet vooral financiële en psychologische drempels en schuift concrete oplossingen naar voren:

• Meer transparantie: verplichte vermelding van renovatiekosten (tot minstens label D) in verkoopadvertenties.
• Renovatiebegeleiding: gezinnen ondersteunen met een concreet renovatieplan en de juiste aannemers, in samenwerking met zowel energiehuizen als private experten.
• Betaalbare energietransitie: elektriciteit goedkoper maken zodat investeringen zoals een warmtepomp sneller renderen.
• Collectieve projecten: wijkgerichte renovaties organiseren, die schaalvoordelen opleveren voor bewoners en aannemers.
• Toegankelijke premies: bestaande tools zoals MijnVerbouwpremie en MijnVerbouwleningook bruikbaar maken voor appartementsgebouwen in mede-eigendom.

Conclusie

Zowel de CRB als Embuild zijn het eens: de renovatiegolf is noodzakelijk, maar momenteel financieel en praktisch voor de meeste gezinnen niet haalbaar. Waar de CRB vooral hamert op sensibilisering en verplichte transparantie via een EPC voor alle woningen, legt Embuild de nadruk op het zichtbaar maken van de totale kost en het begeleiden van gezinnen doorheen het proces.

De uitdaging is immens, maar volgens Embuild biedt net dat duidelijkheid, begeleiding en collectieve aanpak de sleutel om gezinnen over de streep te trekken en zo de noodzakelijke versnelling in de renovatiegraad waar te maken.