Wisselen van leverancier: waarom goedkope aanbiedingen vaak duur uitvallen na het eerste jaar

De aanbieding klinkt onweerstaanbaar, maar verbergt vaak strenge voorwaarden en onverwachte kosten, aldus een studie van de Belgische vergelijkingssite Peasy.

Van leverancier veranderen is voor veel gezinnen een reflex geworden, vooral na de energiecrisis van 2022-2023. Leveranciers proberen klanten te lokken met welkomstpremies tot 1.000 euro voor een gemiddeld gezin dat 3.500 kWh elektriciteit en 20.000 kWh gas verbruikt.

Deze kortingen bestaan uit twee onderdelen: een eenmalige premie en een korting per verbruikte kilowattuur. Meestal gelden ze alleen het eerste jaar en zijn ze gebonden aan strikte voorwaarden zoals digitale facturatie, domiciliëring en stipte betaling. “Al één dag te laat betalen kan genoeg zijn om de premie te verliezen,” waarschuwt David Geerts, expert bij Peasy, geciteerd in De Standaard.

Ontbrekend in de CREG Scan

Deze promoties zijn talrijk op commerciële platforms en private vergelijkers, maar verschijnen niet in de officiële CREG Scan, het instrument van de federale regulator. Die houdt enkel rekening met contractuele kortingen die voor iedereen toegankelijk zijn, niet met tijdelijke campagnes. Daardoor kan een contract dat op het eerste gezicht aantrekkelijk lijkt, veel duurder uitvallen zodra de premies wegvallen. Volgens Peasy scoren sommige producten zonder die premies slecht in de rangschikking, met 200 tot 400 euro hogere jaarlijkse kosten dan écht competitieve contracten.

Een dossier van Trends-Tendances wijst op deze tarifaire illusie: leveranciers geven de voorkeur aan eenmalige kortingen om nieuwe klanten aan te trekken, terwijl een brede kostprijsanalyse over meerdere jaren een duidelijk nadeel toont voor klanten die niet regelmatig van contract wisselen.

Het echte gevaar: automatische verlenging

De werkwijze blijft hetzelfde: het eerste jaar genieten gezinnen van scherpe prijzen; vanaf het tweede jaar vervalt de korting en wordt het contract automatisch verlengd tegen een veel minder gunstig tarief. De “trouwe klanten” zijn daardoor de grote verliezers. “Van leverancier wisselen is geen sport meer, maar een noodzaak,” benadrukt David Geerts.

Een bijkomend probleem is dat veel leveranciers het uitbetalen van premies koppelen aan een volledige trouwperiode van twaalf maanden. De klant moet dus het bedrag voorschieten en wachten tot na de jaarlijkse factuur om de korting te ontvangen. Sommige vaste contracten rekenen ook verborgen uitstapkosten van 100 tot 150 euro aan wie net na een jaar wil opzeggen.

Slecht geïnformeerde consumenten

De CREG slaat geregeld alarm. “Bijna 70% van de klanten kent de precieze naam van hun product niet,” merkt Kurt Hernot, senior adviseur bij de regulator, op. “Ze vergelijken prijzen via simulators, maar niet met hun lopend contract. Zo stappen velen over van duur contract… naar duur contract.” De CREG herinnert eraan dat zonder uitgestelde kortingen “de meerderheid van deze producten duur blijft”.

Wanneer en hoe overstappen?

De timing blijft cruciaal. Wie een vast contract tekende eind 2022 of begin 2023 betaalt soms nog tot vier keer hogere prijzen dan vandaag en doet er goed aan snel over te stappen. Daarentegen profiteren bijna 200.000 gezinnen met langetermijncontracten vóór de crisis nog van zeer competitieve tarieven en hebben zij geen reden om te veranderen.

De keuze tussen een vast of variabel tarief hangt af van het risicoprofiel: een vast contract zorgt voor budgetzekerheid maar is duurder, terwijl een variabel contract blootstaat aan marktfluctuaties maar kan profiteren van prijsdalingen.