Vlaamse regering zet renovatieplicht opnieuw op de helling

De Vlaamse regering lijkt af te stevenen op een nieuwe versoepeling — of zelfs de volledige afschaffing — van de renovatieplicht. Opmerkelijk, want de eerste versoepeling die vorig jaar werd afgesproken, is nog altijd niet officieel in werking.

Vooruit-voorzitter Conner Rousseau trok donderdag in de Kamer aan de alarmbel. Hoewel de renovatieplicht een Vlaamse bevoegdheid is, benadrukte hij dat renoveren voor veel gezinnen onbetaalbaar dreigt te worden. “Ik wil mensen helpen zodat ze renovaties kunnen betalen”, klonk het. Zijn partij heeft het moeilijk met de recente besparingsronde van de Vlaamse regering, waarbij steunmaatregelen voor energetische renovaties werden afgebouwd.

Volgens Rousseau werkt Vlaams minister Melissa Depraetere (Vooruit) aan overgangsmaatregelen voor wie al met renovaties gestart is. Tegelijk zette de partijvoorzitter de deur open voor een verregaande versoepeling of zelfs afschaffing van de verplichting.

Label D

De renovatieplicht werd in 2023 ingevoerd door de vorige Vlaamse regering. Kopers van woningen met een EPC-label E of F moesten hun huis binnen vijf jaar opwerken tot minstens label D, met de bedoeling uiteindelijk label A te halen. De huidige regering – mét Vooruit – zwakte die regels vorig jaar al af: enkel label D blijft verplicht, en eigenaars krijgen daar zes jaar de tijd voor. Maar die wijziging is nog niet decretaal vastgelegd.

Intussen blijkt de praktijk weerbarstig. Een woning optrekken tot label A is voor drie op de vier gezinnen financieel onhaalbaar. Vlaanderen telt bovendien nog ruim 3 miljoen woningen die gerenoveerd moeten worden, wat een verdrievoudiging van de huidige renovatiegraad vraagt.

Nieuwe versoepelingen?

Ook binnen de meerderheid groeit de twijfel. N-VA en CD&V willen het debat over een nieuwe versoepeling aangaan. “Doelstellingen moeten haalbaar en betaalbaar zijn,” stelt viceminister-president Ben Weyts (N-VA). CD&V wil vermijden dat de verplichting jonge gezinnen afschrikt om een woning te kopen.

Hoe de hervorming er concreet uit zal zien, is nog niet duidelijk. Mogelijke pistes zijn een langere termijn om te renoveren — Bouwunie pleit voor 10 tot 15 jaar, wel meteen naar label B of A — of een verplicht renovatiemasterplan met duidelijke stappen. Ook het verplicht afficheren van verwachte renovatiekosten bij verkoop ligt op tafel. En zelfs de volledige afschaffing van de plicht wordt overwogen, al botst dat op verzet én op de Europese klimaatdoelstellingen voor 2050.