Slim omgaan met zonne-energie: efficiënt opslaan en zelf verbruiken

Veel Belgen dromen ervan volledig onafhankelijk te worden van het elektriciteitsnet dankzij hun zonnepanelen of een kleine windturbine in de tuin. Zelf energie opwekken, niet meer afhankelijk zijn van het net en besparen op de factuur klinkt ideaal. Maar er blijft één groot probleem: hoe kan je al die elektriciteit efficiënt opslaan om ze te gebruiken wanneer je ze echt nodig hebt? Daar komen thuisbatterijen in beeld… maar zijn ze wel de ultieme oplossing?

De droom van seizoensopslag

Voor velen zou het ideaal zijn om de elektriciteit die in de zomer wordt opgewekt, wanneer zonnepanelen op volle toeren draaien, op te slaan voor gebruik in de winter, wanneer de productie veel lager ligt. Maar volgens Nathalie Job, professor aan de Universiteit van Luik, geïnterviewd door L’Avenir, is deze hoop op langdurige opslag onrealistisch met de huidige technologieën.

De thuisbatterijen die vandaag op de markt beschikbaar zijn, laten vooral kortetermijnopslag toe, geschikt voor een dagelijkse cyclus: de elektriciteit die overdag wordt geproduceerd, bewaren om ’s avonds te gebruiken. Hun capaciteit is echter veel te beperkt om maand- of seizoensopslag te overwegen zonder gigantische en extreem dure batterijvolumes.

Technische en economische beperkingen

Het probleem ligt niet zozeer bij de kwaliteit of het rendement van de batterijen, maar bij hun beschikbare capaciteit in verhouding tot het dagelijkse energieverbruik van een Belgisch huishouden in 2025. Zomerenergie opslaan om in de winter te gebruiken, zou zo’n grote hoeveelheid batterijen vereisen dat het financieel totaal onaantrekkelijk wordt.

Daar komt nog het fenomeen van zelfontlading bij: een batterij verliest vanzelf een deel van haar opgeslagen energie, gemiddeld ongeveer 10 % per maand, soms minder afhankelijk van het type batterij. Het gevolg: de elektriciteit die u in juli produceert, is voor een groot deel verdwenen tegen de tijd dat u in augustus terugkeert.

Rendabiliteit en kostenplaatje

Naast de technische capaciteit moet ook het totale kostenplaatje worden bekeken:

• De hoge initiële investering.
• De vervanging van de batterijen na hun levensduur (meestal ongeveer tien jaar).
• Het nodige onderhoud.

Als men al deze factoren optelt, blijkt volledige energie-autonomie op basis van lokale opslag nauwelijks rendabel.

Realistische alternatieven

In plaats van massaal te proberen opslaan, raden specialisten aan het verbruik aan te passen aan de productie. Dat betekent:

• De vaatwasser, wasmachine of laadpaal voor de elektrische wagen gebruiken wanneer de zonnepanelen het meeste produceren.
• Huishoudtoestellen programmeren om te draaien tijdens productiepiekuren.
• Het algemene verbruik verminderen om de opslagbehoefte te beperken.

In een logica van energie-efficiëntie zal de toekomst van autonomie dus niet afhangen van gigantische thuisbatterijen, maar van een slimme en sobere omgang met de beschikbare elektriciteit.