Moet je alle kamers verwarmen? Belgische experts geven advies

Wanneer de eerste koude zich laat voelen, duikt in veel Belgische huishoudens dezelfde vraag weer op: moet men alle kamers verwarmen, zelfs diegene die dicht blijven? Tussen de angst voor een stijgende energiefactuur en de vrees om het interieur te beschadigen, vermengt het debat intussen ecologisch wonen, gezondheid van de woning en strategieën voor energiebesparing.

Een reflex versterkt door de stijgende energiekosten

In België is de trend naar “gericht verwarmen” sterker geworden sinds de energiecrisis van 2022. Volgens de Belgische Federatie van Brandstofhandelaars (Brafco) zijn de gas- en elektriciteitsprijzen sinds hun piek in 2023 wel licht gedaald, maar blijven ze ongeveer 20 % hoger dan voor de crisis. Gevolg: steeds meer huishoudens passen een gedifferentieerde verwarmingsstrategie toe — enkel 19 à 20 °C in de ruimtes die echt worden gebruikt.

Uit een enquête van Brugel, de Brusselse energieregulator, blijkt dat bijna 56 % van de huishoudens sinds 2024 hun algemene thermostaat hebben verlaagd of kamer per kamer thermostatische kranen hebben geïnstalleerd. Vooral oude of slecht geïsoleerde woningen zijn gevoelig voor deze praktijk, omdat langdurige kou daar leidt tot condensatie en schimmelvorming, vooral in slecht geventileerde zones.

Advies van experts: verlagen, maar nooit volledig uitschakelen

Belgische verwarmingsspecialisten zijn het erover eens: de verwarming volledig uitschakelen in een gesloten kamer is af te raden, zeker tussen oktober en maart. Beter is het om een basistemperatuur van 14 tot 16 °C te behouden om extreme temperatuurschommelingen te vermijden. Dat beperkt:

• condensvorming op buitenmuren;
• schimmelgroei;
• mogelijke schade aan materialen (hout, textiel, pleister).

Het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwwezen) raadt ook aan om zichtbare vochtsporen op te volgen en dagelijks minimaal te verluchten. In recente woningen met hoge energieprestatie (EPB A of B) is dit risico minder groot dankzij systemen van gecontroleerde mechanische ventilatie (CMV).

Slim verwarmen: praktische tips

De gewestelijke overheden moedigen enkele eenvoudige gewoontes aan die al door veel gezinnen worden toegepast:

ADOBESTOCK

• Temperen zonder uit te schakelen: 14–16 °C in ongebruikte kamers, 19 °C in leefruimtes, tot 17 °C in slaapkamers.
• Vijf minuten per dag verluchten, zelfs in de winter, om de lucht te verversen zonder te veel warmte te verliezen.
• Isolatiestrips plaatsen op deuren en ramen, met gewestelijke premies.
• Gordijnen en rolluiken sluiten bij zonsondergang om de warmte te behouden.
• Slimme thermostaten gebruiken, die nu gesubsidieerd worden door Wallonië en Vlaanderen voor goed geïsoleerde woningen.

Volgens de Société wallonne du logement (SWL) kan een woning met slimme regeling tot 18 % besparen op het jaarlijkse verwarmingsbudget.

Een collectieve en ecologische uitdaging

Naast comfort dragen deze gewoontes ook bij aan de collectieve inspanning om de uitstoot te verminderen. In 2025 zijn residentiële gebouwen nog steeds goed voor ongeveer 30 % van het totale energieverbruik in België. De Gewesten zetten daarom in op thermische renovatie en verantwoord huishoudelijk gedrag om de Europese klimaatdoelstellingen te halen.

Tegen 2030 wil Wallonië het energieverbruik in de residentiële sector met 36 % verminderen, en Brussel heeft sinds januari 2025 al de verplichting ingevoerd om programmeerbare thermostaten te installeren in elke nieuwe woning.

Een sobere winter, maar zonder kilte

Uiteindelijk blijft matiging de sleutel: minder verwarmen, maar de kamers nooit laten bevriezen. Een gezonde woning is een woning die getemperd en geventileerd is. Gericht verwarmen is geen ontbering, maar een slimme aanpassing aan het werkelijke gebruik. Door aandachtig te kijken naar hoe de woning reageert, kan iedereen het juiste evenwicht vinden tussen comfort, besparing en behoud van het interieur.