Bio-ecologisch bouwen in 7 zinvolle punten
Idealisten en realisten hebben nog vaak een verschillende interpretatie omtrent het concept ‘bio-ecologische woning’. Waar ze het algemeen gesproken wel over eens zijn, is dat deze bouwfilosofie de interactie met het ecosysteem in acht neemt. Samengevat: de woning moet gebouwd zijn met respect voor grondstoffen, milieu, gezondheid en de toekomst. Wil je zelf bio-ecologisch bouwen, hou dan alvast deze 7 punten in het achterhoofd.
- Lokale en onuitputtelijke materialen
Door hout of steen uit je eigen regio op een doordachte manier te gebruiken, vermijd je de uitputting van natuurlijke rijkdommen en wordt de ecologische voetafdruk van de verwerking en het transport sterk beperkt. Voor verven zijn er al hoogwaardige natuurlijke oplossingen op basis van plantaardige of minerale oliën verkrijgbaar. En ook voor de binnenafwerking biedt de lijst van natuurlijke materialen allerlei mogelijkheden: katoen, wol, natuurlatex, linnen, hennep, stro... en ook een buitenafwerking uit kalkmortel of kalei ziet er bijzonder fraai uit. Wat de isolatie betreft, hebben natuurlijke materialen zoals hennep, wol, hout, kurk of krantenpapier hun waarde ruimschoots bewezen.
- Stad of dorp
Ecologisch bouwen houdt rekening met de totale levensduur van je woning, en dus niet enkel met de constructie ervan. Het kiezen van een bouwgrond in de stad of in een bestaande verkaveling heeft een grote positieve impact. Je bespaart tijd en verplaatsingskosten door de nabijheid van winkels en scholen, en je kan besparen op verwarmingskosten door te kiezen voor een halfopen bebouwing. Dat zorgt voor heel wat minder vervuiling en een pak meer besparingen, elke dag opnieuw.
- Recycleren: heel wat in return
Gerecupereerde deuren, oude balken, stenen, vintage tegels of zelfs een schoorsteenmantel gered van de sloop; alles wat je hergebruikt betekent minder energieverbruik voor de productie van nieuwe materialen. Vaak stimuleert het je ook om extra creatief te zijn, waardoor je project echt een ziel krijgt. Die aanpak kan je ook verderzetten bij de keuze van meubels en decoratie.
- Duurzaam duurt het langst
Hou bij elke stap in het bouwproces rekening met de duurzaamheid van de materialen en technieken, maar ook met hun levensduur en bedrijfszekerheid in de toekomst. Door te investeren in degelijke materialen vermijd je over de jaren heen heel wat kostelijke herstellingen (zowel qua budget als milieukost).
- Goed georiënteerd, da’s goed gezien
Het ligt voor de hand, en toch is het in de praktijk niet altijd eenvoudig om toe te passen. Als de ligging van je kavel het toelaat, dan richt je - ideaal gesproken - de woonvertrekken zoveel mogelijk naar het zuiden, en naar het zuidwesten indien je voluit wil profiteren van zonlicht en warmte in de tussenseizoenen. Kamers die minder of helemaal geen verwarming nodig hebben zoals de garage, opbergruimtes of slaapkamers, richt je dan weer beter naar het noorden. Ze doen dienst als een warmtebuffer tussen de koude van buiten en de woonvertrekken. Kies tot slot voor materialen die de warmte van de zon opslaan en later weer afgeven: massieve tegels, bakstenen, bepaalde donkerkleurige elementen ...
- Isoleer, ventileer, bespaar
Met 10 cm in de vloeren, 15 cm in de muren en 20 cm in het dak benader je de vereisten voor een lage-energiewoning. Dit zal je ecologische voetafdruk en energieverbruik sterk verminderen. Tel alles op wat je hierdoor tijdens je leven bespaart, en je komt uit op een enorm bedrag. Je bespaart al van bij de bouwfase, want vaak heb je met zo’n efficiënte isolatie zelfs geen nood aan centrale verwarming. Voorzie ook systemen voor waterbesparing en regenwaterrecuperatie, en vergeet de ventilatie niet. Om minder energie te verbruiken en de gezondheid van de bewoners te garanderen, moet een luchtdicht huis goed geventileerd zijn.
- Er zijn labels, en er zijn labels
Labels zijn een belangrijk aandachtspunt. Er zijn er immers heel wat, en elk benadrukken ze op hun manier het biologische, ecologische of recycleerbare aspect van materialen. Dat is uiteraard een goede zaak, maar voor wie echt bio-ecologisch willen bouwen volstaan ze vaak niet. Een tip: kijk verder dan het label door alles met een brede kritische blik te bekijken. Zorg ervoor dat je keuzes voldoen aan een aantal criteria: respect voor de grondstoffen, respectvolle productie, recycleerbaarheid, schadelijkheid, afvalproductie, energieconsumptie bij de productie … heel wat architecten en professionals die thuis zijn in deze materie kunnen je zeker helpen bij het maken van de juiste keuzes.
